Mokums

Noord-Zuid lijn

Amsterdam is één grote bouwput. Onder het mom van 'voor de kinderen' worden er decennia lang grote projecten de grond uitgestampt maar naar mijn mening worden er wel telkens twee grote issues over het hoofd gezien: de 'huidige' bewoner moet de lasten dragen!

Want wie betaalt dit en wie zit met de troep?
Soms lijkt het wel of ik mij vreselijk vergis als ik denk dat bestuurders er voor mij zitten en niet andersom. Ze worden toch echt gekozen door het volk dus zijn het volksvertegenwoordigers en zouden ze moeten luisteren naar het volk.
Ik ervaar veel te weinig inspraakmogelijkheden. Dat zou niet zo'n probleem zijn als je niet dagelijks geconfronteerd wordt met de keerzijde van de medaille.

Van idyllisch naar getto
Aan den lijve heb ik moeten ondervinden wat het is om in een afbraakbeuurt te wonen, geen bewuste keuze en ook geen te voorziene. Met de komst van de metro kwam de verloedering als een tsunami op de buurt waar ik woonde af. Niet veel later kwam de volgende mokerslag, de Stopera, zelfs de brug die onze buurt met de buitenwereld verbond werd gesloopt waardoor ik van het ene op het andere moment in een doodlopende straat woonde.

En anno 2010 kijk ik tegen een verloederd Haarlemmerplein aan waar geen cent in wordt geïnvesteerd want die bouw zal toch eens wel doorgaan? En inderdaad, na dertig (!) jaar steggelen worden er eindelijk appartementen gebouwd, prijzen vanaf drie ton.
En over de Noord-Zuid lijn zwijg ik maar, wel eens op het Cenraal Station of de Ferdinanc Bolstraat geweest? Dan weet u wat ik bedoel.

Wat ik van de Noord-Zuid lijn vindt
Wonen en werken in Amsterdam is steeds minder een pretje. Het is zoeken naar een straat die niet is opgebroken, in plaats van hondenpoep spring je nu over kuilen en keien heen. De leefbaarheid neemt af en het geld stroomt een bodemloze (bouw-) put in.
Tot overmaat van ramp neemt de verantwoordelijk wethouder de benen en volgt er collectief zwijgen door de raad en knikkebolt onze burgervader zoals gewoonlijk. We schrijven dan nog 22 februari 2009. Onjuiste feiten worden nog steeds als niet weersproken waarheden verdedigd en verkondigd.

Waarom eigenlijk een Noord-Zuid lijn?
Herrema (in die tijd, 2009, wethouder) wil geen onzin meer verkopen. Zijn toelichting zou na twee weken komen, rara politiepet! Waarom niet gelijk? Nooit meer iets van gehoord trouwens, ja, in de raad, veel woorden, weinig inhoud.
Amsterdam heeft nog steeds een Noord-Zuid lijn nodig, dat hoor ik al jaren uit alle hoeken en gaten! Maar is dat eigenlijk wel zo?

De Noord-Zuid lijn levert een voordeel op van 12 minuten over het gehele traject. Bij deze berekening is niet meegenomen hoe lang het zou duren om de afstand af te leggen via een vrije bus- of trambaan.
Over het aantal gebruikers wordt nog altijd gelogen maar daarover straks meer.

Democratisch gehalte ver te zoeken
In het najaar van 1996 stemde de meerderheid van de Amsterdamse gemeenteraad bij volle bewustzijn in met de aanleg van de Noord-Zuid lijn. Wethouder Ernst Bakker (D'66) stelde toen dat de aanleg van de lijn geen enkel probleem was omdat de overheid garant stond.
Ernstige Ernst zag de lijn als een 'cadeau uit Den Haag dat Amsterdam niet aan zijn neus voorbij mocht laten gaan'.
Deze man moet met terugwerkende kracht ontoerekeningsvatbaar worden verklaard.

Referendum? Ja, een met een voorgekookte uitslag
Op 25 juni 1997 vond er een referendum over de Noord-Zuid lijn plaats waarbij 65% van de opgekomen kiezers zich ondanks een uiterste inspanning van het stadhuis tegen de lijn uitsprak. Doordat de opkomstnorm niet werd gehaald, werd het raadsbesluit niet verworpen. Maar waarom kwamen er te weinig Amsterdammers stemmen?

Met gemeenschapsgeld werd er door de gemeente een agressieve publiciteitscampagne gelanceerd in aanloop tot dit referendum.

   Zo zou de Noord-Zuid lijn een gunstig effect hebben op het aantal files in de binnenstad.
   Er zouden geen panden gesloopt hoeven te worden en technisch zou het plan verantwoord zijn.
   De werkgelegenheid zou toenemen en de regio worden ontsloten omdat naburige gemeenten de lijn zouden doortrekken.
   Het Rijk zou 95% van de alle budgetoverschrijdingen op zich nemen.

Later bleek dat al (!) deze beloftes en bespiegelingen loos waren maar toen was het referendum al gehouden en de kogel door de duivelskerk. De politiek ontleend tot op de dag van vandaag de legitimiteit van de besluitvorming aan dit referendum, ook al is er sprake van misleiding van de burger geweest. Maar dat ziet de politiek natuurlijk anders.

De eerste schop in de grond
Het is onder bewind van Job Cohen en Geert Dales (wethouder financiën, en, u weet het vast nog wel, de bestuursvoorzitter van In-Holland die moest vertrekken en nog even gauw twee ton opstreek) dat er in 2002 een definitief 'go' komt.
Dales acht de 4% risico-inbouw, net als de critici, erg krap maar verdedigd toch met verve de eerdere besluitvorming, dus ook de deal die in 1999 gesloten werd met het Rijk over de afkoop van de risico's. Waarom Dales die 4% niet opkrikte is nooit duidelijk geworden.

Hij maakte daarna (voor het laatst nog op 22 februari 2009 op TV bij Buitenhof en een dag later op de radio bij RTV Noord-Holland) de denkfout dat hij de verantwoording hiervoor op de raad kon afschuiven. Dales stelt namelijk dat de aannemers bij een hogere risico-inbouw direct hoger ingeschreven zouden hebben maar die slag was al gestreden.
Het paard van Troje werd door zijn zeer positieve kijk op dit project in feite triomfantelijk binnengeloodsd.

Opmerkelijk is verder dat hij de 4% risico-inbouw vaak noemde als zijnde 'verantwoord maar wellicht in de toekomst niet toereikend'. Dales verzekerde het project ook niet omdat hij de premie te hoog vond. Dit en het verdedigen van de lage risico-inschatting en het postuum akkoord gaan met de deal tussen Kohler en Netelenbos een paar jaar eerder over de risico-afkoop, maken hem hoofdverantwoordelijke.
Hij beweerd achteraf (en letterlijk op 22-02-2009 nogmaals) echter dat wethouder Kohler juist de grootste fout heeft gemaakt door in 1999 akkoord te gaan met de afkoopregeling, iets wat Dales in 2002 dus niet veroordeelde.
Had hij dat maar gedaan dan was die ellendige rups er nooit gekomen.

Geert Dales dus hoofdverantwoordelijke
Alles bij elkaar opgeteld kun je concluderen dat Geert Dales vastgeplakt zat aan zijn raadszetel en die als springplank naar Leeuwarden nodig had waarmee hij niet alleen zijn verantwoordelijkheid ontliep maar tevens zijn principes opzij zette en daarmee de Amsterdammers opzadelde met een megaschuld.
De bewoners aan de Vijzelgracht konden zijn bloed wel drinken. Een schuld die Dales bagatellisseerd met aantoonbaar feitelijke onjuistheden. Door zijn toedoen is de overschrijding ruim 25%, Dales was te gierig om een verzekeringspremie te betalen die 10% bedroeg.

Dales kijkt reikhalzend uit naar toekomstige enqeutes, zegt hij in 2009. Als hij de onzin volhoudt heeft hij ook niets te vrezen want iemand die na jaren nog steeds niet door heeft dat hij een blunder heeft begaan wordt ontoerekeningsvatbaar verklaart.
En ach, een burgemeester is immers maar een passant die vanaf de zijlijn toeschouwer is (woorden van Job Cohen.)

Noord-Zuid lijn geblunder gaat maar door
Herrema (de wethouder dus die de verantwoording niet langer wilde dragen) schatte in dat het niet willen verzekeren van het project door Dales na de blunder van Kohler in 1999 de eerstvolgende grote misser kon gaan worden en herstelde dat door alsnog een verzekering te sluiten.
De vraag doemt op of dit misschien de derde miskleun zal worden want verdien je die premie nog wel terug? Wat speelt er namelijk nog meer? In ieder geval dat Herrema denkt dat het nog veel duurder gaat worden, wat wist hij dat u en ik nog altijd niet weten?

Het gestuntel aan de Vijzelgracht door de aannemer kun je hem verwijten maar wat heb je als middel? Pak je hem aan dan gaat hij failliet en ben je het voordeel (zo dat er al is) direct weer kwijt aan een nieuwe aannemer die zich tweemaal achter de oren krabt en torenhoge 'mitsen en maren' inbouwt. Ga je naar de verzekeraar dan laat die de aannemer 'ploffen'.
De verzekering is dus niets anders dan een lege huls waarvan alleen de verzekeraar beter wordt want elk scenario is een zwarte bladzijde erbij in dit toch al niet zo rooskleurige verhaal.

Af (of om-) koping van klagers
De gemeente Amsterdam kiest er voor de bewoners aan de Vijzelgracht te verleiden met een som geld door de woningen op te kopen, het merendeel vertrekt. Zo slaat de gemeente drie vliegen in één klap:

   de bewoners van de verzakte huizen kunnen geen 'last' meer veroorzaken
   de gemeente hoeft niet op te draaien voor de te verwachten opknapkosten en schadevergoedingen
   men kan door-experimenteren en als de lijn straks klaar is de grond verkopen aan een project-ontwikkelaar

Herrema lijkt een principeel man maar wat speelt hier werkelijk? Toen Herrema aantrad keeg hij een dossier en een opdracht. De opdracht leek hem een uitdaging maar gaandeweg werd hem duidelijk dat de onderbouwing gebaseerd was op satestokjes zoals Amsterdam op palen.
Beiden breken hem op. Hij ziet dat Amsterdam feitelijk en overdrachtelijk de metrolijn niet kan dragen. De verzekering die hij sloot is waardeloos. Na Kohler en Dales is hij de derde brokkenpiloot op een vlucht zonder eindbestemming. Het toestel stort straks neer en de zwarte doos wordt nooit gevonden.

Het dossier rammelt aan alle kanten en bevat volgens Herrema teveel onzin. Zo noem je dat natuurlijk niet, je zegt netjes dat je de nieuwe tegenvallers niet kan verkopen. Het moment was gekomen waarop Herrema zelf geen schade wilde oplopen en stapte dus op.
Ik leef in de overtuiging dat hij veel wist, het meeste bevindt zich in een half afgebouwde tunnel, diep onder de grond want het kan het daglicht niet verdragen.

Of Cohen aan de vernietigende conclusie die zonder twijfel getrokken gaat worden de enig juiste consequentie zou verbinden viel bij deze 'praathuis inventor' niet in te schatten. Als opvolger in 2001 van Schelto Patijn, die ten onrechte als een van de beste burgemeesters van Amsterdam ooit wordt gezien, erft hij de doodzonde: liegen tegen de burgerij en het bedriegen daarvan.
Cohen en Dales hebben aan het graf gestaan van dit debacle. Graf, omdat het referendum en de risicoafkoop al een dermate grote smet op het project hadden geworpen dat zij niet anders konden dan deze klucht met dramatische afloop loodsen naar een volgend slecht bedrijf.
Een toneelstuk waarbij de kijker betaalt aan de deur, voor het stuk en nog eens bij de uitgang.

Begroting Amsterdam ontoereikend
Alle risico's zijn door toenmalig Minister Tineke Netelenbos van Verkeer en Waterstaat eenzijdig bij Amsterdam gelegd in ruil voor, omgerekend, 80 miljoen Euro. Daarmee werd de belofte geschonden die voor het referendum werd gedaan dat het Rijk 95% van de kosten overschrijdingen voor haar rekening zou nemen.
Tegenvallers zal Amsterdam dus zelf op moeten vangen. Oftewel, 800.000 Amsterdammers, waarvan straks misschien wel 15% werkloos, zullen niet alleen de huidige 300 miljoen overschrijding maar ook toekomstige tegenvallers (die Herrema ons al in het vooruitzicht stelde) op moeten vangen, een schier onmogelijke zaak.
Voor diegenen onder ons die een beetje kunnen rekenen staat dat wel vast.

De begroting van Amsterdam moet dus op de schop, dat betekent dat tal van projecten niet uitgevoerd kunnen worden en de lokale lasten explosief zullen stijgen. De parkeertarieven zullen wel weer omhoog moeten en massa's ambtenaren kunnen eruit, stadsdelen worden misschien wel opgeheven want er is niets meer te doen, alles gaat naar dat ene project.
De kloof tussen arm en rijk zal nog nadrukkelijker zichtbaar worden door bezuinigingen op collectieve voorzieningen met verpaupering van wijken als gevolg. Buurten zullen steeds meer aangewezen zijn op zichzelf.
Pleintjes en parkjes worden onderhouden door buurtbewoners. Ziet u het al voor u?

Amsterdam blut?
Amsterdam gaat dus failliet. Alleen de raad ziet dat anders. Die zullen ongetwijfeld weer tal van commissies nodig hebben alvorens besloten wordt tot een diepgravend onderzoek. Als dat maar goed afloopt want Amsterdam graaft wat af, alleen loopt het voor de burgerij zelden goed af. Die mag opdraaien voor de rekening!

Verwijtbaarheid
Als er een onderzoek komt zal de schuldvraag onherroepelijk vast komen te staan. Ik baseer mij op drie feiten:

   1. de belofte voor het referendum van 25 juni 1997 dat het Rijk financieel bij zou springen als er overschrijdingen
       zouden komen werd voor een schijntje afgekocht nadat het referendum had plaatsgevonden
   2. op basis van eerdere ervaringen van Amsterdam (metro) en ervaringen bij de aanleg van metrolijnen in het buitenland
       kon Amsterdam weten dat de overschrijding niet zou opwegen tegen de 80 miljoen euro van Netelenbos. En waarom
       zou een regering geld geven als het vaststaat dat de overschrijdingen binnen de perken blijven? Wat wist Netelenbos
       wat blijkbaar niemand anders wist en in ieder geval niet afdoende is onderzocht?
   3. het reizigersvervoer zou moeten stijgen met ongekende percentages, al zou het gebruik van de lijn significant zijn
       dan nog zou dat ten koste gaan van andere vormen van openbaar vervoer die bij de becijferingen bewust achterwege
       zijn gelaten. Dat is terug te lezen in de stukken en daarmee een vaststaand feit

Dit laatste punt behoeft nog een aanvulling. Op 10 maart 2009 loog burgemeester Job Cohen er nog altijd vrolijk op los. Hij hield bij Pauw en Witteman vol dat de NZ lijn van enorme economische betekenis zou zijn, letterlijk zei hij: "voor dat goeie openbaar vervoer heb je die metro echt nodig, daar gaan straks, als dat allemaal klaar is, 200.000 mensen per dag doorheen, en dat is wel, en en dat redt je niet op een andere manier".
Deze reizigersaantallen zijn gebaseerd op een NZ lijn die doorgetrokken zou zijn naar Amstelveen, daar is al jaren geen sprake meer van.
Als ik miijzelf neem denk ik dat ik een goede 'gemiddelde' gebruiker zou zijn. Ik woon in het Centrum van Amsterdam en kan nu met de auto naar Amsterdam Noord in 10 minuten en daar goedkoop parkeren bij een van de grootste winkelcentra van Amsterdam. Neem ik de bus dan doe ik er maximaal een kwartier over.

Naar Amstelveen is echter een ander verhaal. Parkeren is eenvoudig maar duur. Met de auto doe je er langer over dan met de tram.
De aansluiting vanaf ons huis is prima maar dat zou in de oorspronkelijke plannen van de NZ lijn anders zijn. Bovendien, als ik dus al gebruik zou maken van de NZ lijn om in Amstelveen te komen zou dat in de plaats zijn gekomen van de prima tramverbinding die er nu ligt, met tijdverlies, geen -winst.

Maar! Die lijn gaat straks helemaal niet naar Amstelveen. Ik blijf dus aangewezen op de tram of de auto. Toch wordt ik door Cohen c.s. nog altijd meegenomen in de tellingen als het om toekomstige gebruikers van de NZ-lijn gaat.

ABSURD! WAAR IS HET GEZOND VESRTAND!

De reden van deze opzettelijke miscalculatie is helder. Cohen heeft in 2001 met Dales gelobbyed in Den Haag en gewapperd met cijfers die wel zeer optimistisch waren. Door deze misleiding werden er meer kamerleden over de streep getrokken dus kwam de NZ lijn er.
Die dwaling moest Cohen dus in 2009 nog altijd volhouden. Inmiddels is Cohen weg, bijna gepensioneerd want die rol in de kamer houdt hij hooguit tot de Provinciale Staten van 2011 vol, de verkiezingsbederlaag die de PvdA dan gaat leiden zal hij aangrijpen om zichzelf te verlossen van de dwangbuis waar hij in is gestopt.
De Amsterdammer zit met onbetaalde rekeningen.

De angst die mij bekruipt is dat de rijen zich al sluiten want alle politieke partijen die nu (maar ook tussentijds) de lakens uitdelen in Amsterdam deelden destijds al de lakens met elkaar. PvdA, VVD, Groenlinks en D'66!
De huidige regering (Rutten) heeft direct al gezegd dat Amsterdam geen cent meer krijgt.

Wat te doen?
De Noord-Zuid lijn moet een halt worden toegeroepen. Ik kom nog met een alternatief. De stad is al jaren een chaos. Er is nooit rekening gehouden met slechtere tijden en we mogen toch wel vaststellen dat we daarin verzeild zijn geraakt.
Dit is niet de schuld van de burgers ook al probeerde onze vorige grote roerganger Balkenende ons ook dat nog in de schoenen te schuiven.

De hotels staan leeg, de wallen zijn omgetoverd tot 'low couture' gebied en roken mag op straat maar verder nergens. Je loopt dus in een continue hashwalm, leuk voor de Chinezen en Amerikanen die hier nog mondjesmaat komen.
De Engelsen gaan voor goedkope drank en vrouwen naar Oost-Europa waar nog gewoon gerookt wordt in de kroegen. Die zien we dus nooit meer terug. De Duitsers hebben we jaren geleden al op de kast gejaagd met de wielklem (lokale stadsbestuurders lezen geen Duitse kranten) en de Nederlanders zelf, tja, die besteden hun vakantiegeld het liefst op een leefbaar plekje. Dan heb je toch nog wat een paar weekjes per jaar, niet?
De Italianen en Spanjaarden resten ons maar die blijven straks ook weg als het idiote coffeeshop beleid wordt doorgezet dat je een pasje nodig hebt voor een jointje.

Over de EU regelzucht en blindheid van oud-premier Balkenende c.s. heb ik het maar even niet. De kortzichtigheid van de Amsterdamse raad en de magistrale (het moet gezegd) overredingskracht van Cohen gaan Amsterdam de kop kosten.
Zo snel mogelijk dus een onderzoek en dan naar plan B wat eigenlijk altijd al het hoofdplan had moeten zijn.

Vrije metrobaan en parkeergarages onder de grond in Amsterdam!
Het deel van de De Noord-Zuid lijn dat klaar is (veel stations namelijk ook al) operationeel brengen en de aansluiting met het centrum boven de grond leggen via een vrije baan die alleen op een paar kruispunten door een tunnel van vijf meter diepte gaat.
Zo zijn er ook meer haltes mogelijk. De huidige plannen voorzien in stations waar gemiddeld meer dan een kilometer tussen zit. Dit betekent dus minimaal 500 meter lopen om op de plaats van bestemming te komen als je eenmaal de Noord-Zuid lijn uitrolt. Een absurde afstand die het gebruik van De Noord-Zuid lijn zal temperen.

De ruimte die her en der al is gegraven kan worden gebruikt voor het ondergronds parkeren van fietsen en auto's. Het zal de stad een beter aanzicht geven en veel geld besparen, sterker nog, het levert rendement op en de toeristen komen misschien weer terug.
Tot ver in de wereld is de 'bouwput Amsterdam' bekend. En nu gaan er al hordes trams over het Damrak en Rokin, Amsterdammers weten toch al jaren niet beter.

Amsterdam opnieuw onder curatele van het Rijk
Op termijn is een ondergrondse Noord-Zuid lijn niet te betalen. Zeker niet als deze klaar is maar het debacle zal zich al veel eerder openbaren als Amsterdam opnieuw door het rijk onder curatele (artikel 12 gemeente) wordt gesteld want dat is een kwestie van tijd.
Op een begroting van nog geen zes miljard kun je je dit soort kapitale blunders niet veroorloven.

Amsterdammers weten met de Stopera en de metro al decennia dat Amsterdamse bestuurders niet kunnen rekenen. Of toch wel? Misschien zijn het wel uitstekende rekenmeesters zoals Dales maar weten ze dat als ze de waarheid hadden verteld bij de besluitvorming rond de Noord-Zuid lijn die krankzinnige beslissing nooit genomen zou zijn.

De jeugd niet op laten draaien voor wanbeleid
Als het de politiek ernst is dat de jeugd niet mag opdraaien voor de schulden die eerdere generaties maken (ik trek hier maar even een lijntje naar de staatsschuld die de regering niet op willen laten lopen) zoekt men via een nieuw en eerlijk referendum steun bij de Amsterdamse bevolking.
Hoe hoog het opkomstpercentage en de geldigheidscriteria van een volksraadpleging ook moge worden, ik denk dat de Amsterdammers de irrationele beslissingen van megalomane geesten met terugwerkende kracht een halt zullen toeroepen, mits ze niet weer misleid worden.

Stoppen betekent geen weggegooid geld zoals men wil doen geloven. Mijn oplossing is zeer goed haalbaar en veel minder kostbaar.
Als de Amsterdamse politiek ballen heeft vraagt ze degenen (en hun kinderen) die dit allemaal moeten betalen of ze dit wel willen, beter laat dan nooit.
Maar wel volledige openheid van zaken geven alstublieft.

Ik neem voor lief dat ik mijn leven lang in een bouwput zal leven maar scheep onze nazaten niet op met een torenhoge schuld voor een lijn die gebouwd is op leugens en bedrog. Dat loopt ooit eens verkeerd af.

Op 24 november werd er bekend gemaakt dat er weer een slordige 70 miljoen euro extra nodig is voor het uitdiepen van de Vijzelgracht. Omgerekend is dat honderd euro per inwoner. Wanneer eindigt dit drama!

DOWNLOAD BROCHURE TUNNELBOREN

Gerard Reves' 'de Avonden'

Gerard van het Reve wordt op 14 december 1923 geboren in de Amsterdamse Van Hallstraat, als hij later verhuisd naar België zal hij nooit meer terugkeren en daar ook overlijden op 8 april 2006.) Gerard is een broer van Karel van het Reve maar echt boteren doet het niet tussen deze twee.
Gerard veranderd in 1973 zijn naam officieel ook in kortweg Gerard Reve. Samen met Harry Mulisch (link) en Willem Frederik Hermans wordt hij gerekend tot de grootste schrijvers van Nederland.

>>> De Avonden van Gerard Reve