Mokums

Pikketanessie

Schiedam, stad van de borrel, de jenever. Toch? Ach, ik weet het niet, Jopie weet niet beter dan dat jajum bij liters werd weggewerkt in onze familie, opa en moeders aan de Claeryn, alleen die prachtige fles al.
Oma steevast aan de citroentjes met suiker en ik heb de 'heerlijk' slechte gewoonte overgenomen, een kopstootje (pilsje met jonkie ernaast) is en blijft een 'must' als ik aan een avondje stappen begin.

Jenever is een typisch Nederlandse borrel op basis van gerst, rogge en maïs maar tal van variaties zijn hierop denkbaar. Er is jonge en oude jenever en zoals ik al zei, een variant met citroensmaak. De donkere jenever die op de Franse cognac lijkt is vieux en, vind ik, niet echt drinkbaar als borrel. Meestal wordt dit gemixt. Ook jenever wordt in een mixie gedronken, vaak met cola, we spreken dan van een 'colaatje tik'.
Het alcoholperecentage in jenever ligt rond de 35%.

Genever of jenever?
Vroeger was het met een 'g', later met een 'j'. Alleen volgens speciaal recept geproduceerde jenevers worden nog 'genever' genoemd, dat staat dan ook expliciet op het etiket. Mijn ervaring is dat een ambachtelijke genever niet per definitie lekkerder is, in tegendeel. En de hoofdpijn de volgende dag is ook dezelfde, als je er teveel van inneemt.

Oude en jonge jenever

Tja, daar wist ik dus ook geen antwoord op toen mij gevraagd werd waarom oude jenever niet gewoon een andere naam heeft of een jaartal. Ik vergat de vraag en bleef het antwoord dus schuldig, tot ik van de week bij Wouter op visite was, die had een boekje liggen waarin het dus gewoon stond! Er is helemaal geen sprake van jonge of oude jenever maar van nieuwe en oude jenever.
Dat zit zo!

Voor de oorlog werd jenever van graan gemaakt, dat leverde moutwijn op. Aan graan ontstond tijdens de bezettingsjaren een tekort, er werd minder van gebruikt en van andere grondstoffen des te meer. Dit 'nieuw' noodgedwongen recept werd door alle jenevermakers overgenomen maar omdat er een dubstantieel verschil was met de oorspronkelijke manier van jenever maken noemden de distillateurs dit 'nieuwe jenever'. Puur een marketingtruc dus.
Maar door deze 'nieuwe' jenever werd de jenever op basis van het voor-oorlogse recept vanzelf 'oude jenever'. Toen na de oorlog de graanproductie weer op volle toeren was bleven er twee recepten in omloop.

Kleurtje
Dat sommige jenevers een kleurtje hebben is dus niet zozeer omdat het een oude jenever moet 'voorstellen' want er zijn ook oude jenevers die net zo licht zijn als een jonge borrel. Het rijpen van moutwijn op hout geeft de kleur aan de jenever die met veel graan wordt bereidt dat in een houten vat wordt gerijpt.

Tegenwoordig kennen we vele soorten jenever waaronder de jonge jenever, graanjenever, dubbele graanjenever en dus de oude jenever die ook van graan is gemaakt, je snapt, ik ga het je niet nog moeilijker maken, bestel gewoon een 'jonkie' of een 'ouwe borrel', de barman doet de rest.

Typisch Amsterdams?
Nee, niet echt. Amsterdam en Rotterdam zijn dé historische jeneversteden maar toen de beide gemeentebesturen vanwege de enorme overlast van het stoken van jenever de distillateurs strenge regels oplegden vertrokken ze naar Weesp en Schiedam. In Amsterdam bleef alleen Bols over omdat die net buiten de stadsgrens lag. Schiedam werd echter 'de' jeneverstad.
Bols is Mokum tot op de dag van vandaag trouw gebleven, in het museumkwartier (in de Paulus Potterstraat 14) kun je een tour en proeverij ervaren. In Groningen zit Hooghoudt, uit Schiedam komt de in Amsterdam ook populaire Ketel1. Ook Notaris, Wenneker en De Kuyper jenever komen uit Schiedam. Schermer uit Hoorn, Bokma eigenlijk uit Friesland maar als telg van Heineken tegenwoordig uit Zoetermeer.

Weetje
Dat jenever in kruiken hoort is een fabel, dat jenever ooit in aardewerk kruiken heeft gezeten klopt wel. In vroeger tijden was het water in de stad niet drinkbaar, de rijken lieten zich voorzien van water in stenen kruiken maar goieden die vervolgens weg als de kruik leeg was. Een handige ondernemer verzamelde die lege kruiken en deed er zijn jenever in. Zo had hij een gratis verpakking.
Hij deed er vervolgens een etiket op en had een uniek product. De naam van deze man? Lucas Bols, inderdaad, die.

Kopstootje met de onvermijdelijke bitterbal

Jenever festival

Amsterdam is een festival rijker, vanaf 2013 wordt het Jeneverfestival in de hoofdstad gehouden. Where else? Zou ik zeggen, nou, in Schiedam dus. Die plaats werd inderdaad als de bakermat van de jonge borrel gezien maar het stokje moet overgedragen worden. Op 16 en 17 maart organiseert 'het Jenever Festival' haar jaarlijkse evenement in de leukste winkelstraat van Nederland: de Haarlemmerstraat.

Op het festival laten een aantal Nederlandse jeneverdistillateurs zien welke kwaliteiten ze in huis hebben. Een mooi evenement waar liefhebbers van jenever van een gevarieerd festivalprogramma kunnen genieten.

Plaats van handeling deze keer
Posthoornkerk
Haarlemmerstraat 124

Dubbel leuk
Tja, als je te diep in het glaasje kijkt ga je alles dubbel zien maar dat is niet helemaal de bedoeling van het festival. Maar toch kun je je ogen uitkijken want ook al is de monumentale Posthoorkerk sinds 1963 niet meer in gebruik als kerk, de fraaie ramen zitten er nog in.

De Onze Lieve Vrouwe Onbevlekt Ontvangen, zoals de Posthoornkerk officieel heet, was gevestigd aan de Prinsengracht als schuilkerk. Later, toen ook Katholieke kerken weer 'mochten' werd in de Haarlemmerstraat in 1863 de bouw voltooid van een prachtig gebouw.

Het gebouw wordt voor tal van evenementen gebruikt zoals beurzen, tentoonstellingen, festivals, concerten en de verhuur van kantoorruimten.

Gaarkeukens

Vrouwen speelden een ondergeschikte rol, de mannen werkten lang en veel dagen achtereen. Helena was één van de vrouwen die in woord en daad de problemen bij de kop pakte. Rond 1870 schreef zij voor het eerst over de sociale misstanden maar zij kwam ook met oplossingen. In 1887 opende zij de eerste volkskeuken in de Jordaan voor arbeiders van een suikerfabriek. Later kwamen er meer volkskeukens.

In 1896 was zij mede-oprichtster van de N.V. Bouwonderneming Jordaan die 131 krotten in de Jordaan opkocht en verbouwde tot arbeiderswoningen die vervolgens in eigen beheer werden gehouden.

>>> ...lees hier meer over de gaarkeuken van Amsterdam...

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in