Schatgraver? Hoofd archeologie? Mail Jopie Loos Tumblr 4 Mokums in Englsih Googl+ Videos Amsterdam Mokums op Instagram Deurmat


Jerzy Gawronski, van alles een beetje
Gawronski is hoogleraar maritieme en urbane archeologie en uit dien hoofde verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij maakt deel uit van het Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC.)
Gawronski Gawronsky richtte zich aanvankelijk op de periode vanaf 1500 maar dat traject is inmiddels verlaten, hij is tevens hoofd van de afdeling Archeologie van het gemeentelijk Bureau Monumenten en Archeologie (BMA.) De combinatie van deze twee functies staat garant voor een optimale samenwerking tussen de gemeente en de universiteit.

Gawronski is vooral liefhebber van vergane schepen omdat die rijk zijn aan informatie over onze geschiedenis. Aan wat de mensen eeuwen geleden meenamen kom je veel over hen te weten maar ook de schepen zelf, waarvan ze gemaakt zijn en de staat van onderhoud, vertellen een verhaal. Een verhaal dat gaat over een samenleving in andere tijden.
De verbanden tussen de zeevaart en een stad worden blootgelegd, met name welke impact de maritieme wereld had op een stad als Amsterdam. Jerzy zegt: "ieder water, klein of grote, zegt iets over de stad en zijn vroegere bewoners".

Gawronski is bevlogen, de aanleg van de Noord-Zuidlijn is voor hem een geschenk uit de hemel. Jerzy vergelijkt de ondergrondse wereld met een schoenendoos, dat woord valt ook regelmatig als hij praat. De vertraging die de aanleg van de metro oplevert is voor hem een tweede gouden ei want ook al wil de directie van de Noord-Zuidlijn opschieten, de voormalige rivier aan het Rokin uit de vijftiende en zestiende eeuw is ons veel gaan vertellen over onze geschiedenis.
Het uitgraven ging meter voor meter, er werd met gemiddeld 25 man gewerkt, normaal zijn dat hooguit tien mensen. Dikke bulldozers deden hun werk maar voor de monsters uit liepen de archeologen.

Puntje van kritiek op de keuzes die Gawronski maakt
Vijftien uur per dag, zes dagen per week werd er gezocht naar overblijfselen, na de schamele vondsten onder het Damrak was het Rokin aan de beurt en zou door de andere manier van werken een grotere schat opleveren. Het heeft ook te maken met Gawronski's voorkeur, hij richtte zich met name op de periode vanaf 1500. Kritiek die ik daarop had is dat de voorliggende perioden dan minder aan bod komen terwijl die minstens zo interessant zijn en zeker aanwezig zijn, reken op 10.000 voor Christus. Gelukkig verliet Jerzy het pad en is als een kind zo blij met de oudere vondsten die aan het Rokin werden gedaan.

Reden voor Gawronski om aanvankelijk aan de periode na 1500 vast te houden en niet aan te dringen op zorgvuldiger boren was dat er over Nederland als zeevarende natie was al veel geschreven was. Gawronski leek dan ook een geschenk uit de hemel voor de stad want hij zou niet al te zeer aandringen op dieper en langer graven. Om die reden is het Damrak vrijwel ongemoeid gelaten en hebben de boren daar hun vernietigende werk gedaan.
Ik ben op zich altijd wel met hem van mening geweest dat de periode vanaf 1500 een zeer interessante is omdat toen de handel enorm opbloeide en je kunt nu eenmaal ook niet alles onderzoeken. Ook een stadsarcheoloog moet keuzes maken dus als jouw voorkeur past in die plannen dan zijn de doelen snel gesteld.
Maar het tij keerde, gelukkig.

Vondsten van voor 1500, uiteraard
In de bodem van de rivier is zonder twijfel veel terecht gekomen, met name de periode 1200 - 1350 is van belang want er is nog veel onzeker. Dat Amsterdam altijd gepretendeerd heeft in 1275 stadsrechten te hebben gekregen maar dat dat in werkelijkheid pas dertig jaar later was is een vastsstaand feit maar er is nog zoveel meer dat de rivier ons kan vertellen.
Omdat de Amstel in kracht afzwakte (immers, die kwam met kracht binnen bij het huidige Centraal Station), lag het voor de hand dat er veel voorwerpen gevonden zouden worden tussen het Rokin en de Munt, en het werd ook fraaier, met name talrijker dus, maar ook in een veel betere staat.

De bodem van de rivier bevindt zich op zo'n zes meter van het huidige straatniveau. Ervan uitgaande dat er door de eeuwen heen zo'n 75 centimeter bovenop bestaande bouw is gekomen kun je beginnen met graven op zo'n drie meter, de vondsten beginnen daar gelijk. De bodem van de rivier leverde enkele meters aan bruikbaar resultaat op. Duizenden voorwerpen werden opgegraven en niet alleen messen en borden maar ook kleding, speelgoed en hout van vergane boten.
Het leek zeer waarschijnlijk dat er in de onderste bruikbare laag restanten uit de elfde tot en met de dertiende eeuw gevonden zouden worden, zeer interessant. Maar de tijd drong en de interesse lag voornamelijk bij de latere perioden. Als de metro er eenmaal ligt zal er nooit meer gegraven worden, is ieders overtuiging. Men kwam tot inkeer, Jerzy overtuigde de stad ervan dat er waardevolle dingen gevondne zoudne worden.


Over de rivier zelf
De Amstel is een schatkamer omdat de zachte rivierbedding voorwerpen conserveert. Het water dempt de schok en boren onder huizen (op land) is veel kostbaarder. De Amstel is altijd van groot belang geweest voor de stad dus hoe meer je over de rivier te weten komt en wat zich rondom de Amstel heeft afgespeeld des te eenvoudiger wordt het om onze voorvaderen te omschrijven.
Er werden veel scheepsresten teruggevonden maar ook wat zich aan boord heeft bevonden.

Aan het Damrak en het Rokin heeft veel bebouwing gestaan, dat heeft een schat aan informatie opgeleverd wat men flikkerde lukraak ales de gracht in. Omdat de metro niet verder zal gaan dan de Munt zal er rond de Zwanenburgwal geen onderzoek plaatsvinden terwijl dat waarschijnlijk wel de rijkste vindplaats zou kunnen zijn vanwege de enorme bocht en de verbreding waardoor het water er rustiger gestroomd heeft. Wie weet in de toekomst.

De voorwerpen moeten een verhaal kunnen vertellen
Wat heb je aan een lepel of wat speelgoed? Op zich niets, je kunt het dateren en tentoonstellen zodat je een idee hebt wat men gebruikte in, laten we eens een jaartal noemen, 1483. Maar waar archeologen altijd naar zoeken is het verhaal dat nog niet vertelt is. De voorwerpen moeten 'aaneengeregen' worden en de onderlinge relatie die gelegd wordt moet een beeld geven van het dagelijks leven.
Tesamen met eerdere vondsten die reeds in de diverse musea en bij het projectbureau liggen kunnen de plaatjes worden ingekleurd. Want veel weet men al, alleen niet altijd even precies.

Op de culturele biografie van Amsterdam ligt de nadruk, dan spreek je van verfijning van het historische beeld dat er al is, misschien niet van vernieuwing. Gawronski streeft naar volledige integratie van alle bronnen omdat die voor de geschiedenis van Amsterdam nog niet bestaat.
Het geluk lachtte Jerzy toe, er zijn inmiddels 4500 jaar oude voorwerpen gevonden, er is inzicht in hoe men de stad op palen kon bouwen en er zijn bevestigingen waar bijvoorbeeld een suikerfabriek heeft gestaan. Ook is er een link tussen drie veren die over de Amstel gingen en een zeer waarschijnlijk rookverbod dat er op die veren gold.

Monumentenwet
Bouwen betekent graven en dat houdt wroeten in je verleden in en dat stukje geschiedenis moet bewaard blijven. Je mag niet zomaar een huis afbreken, laat staan een tunnel graven. De monumentenwet voorkomt dat de geschiedenis geweld wordt aangedaan. Er moet eerst onderzoek worden gedaan naar de bodem, net als bij nieuwbouw of de grond niet vervuild is.
In grote steden is de bodem rijk aan voorwerpen, daar moet voordat er met de bouw wordt begonnen onderzoek naar worden gedaan. Dat er gemarchandeerd wordt met deze regeltjes is helaas ook een feit. Soms wordt er iets gevonden en conserveert men de opgravingen voor eventueel 'later onderzoek'. Maar dan staat er wel al een torenhoog kantoorgebouw van een institutionele belegger op de historische plek.

Toch is de monumentenwet een prima stuk gereedschap omdat er tijdens de bouw geen archeologische opgravingen meer plaatsvinden en er dus ook niets gevonden kan worden dat de bouw ophoudt. Laat staan dat het verloren gaat doordat bouwvakkers denken "weg ermee, hier zitten we niet op te wachten".
Amsterdam is ontstaan als terpje in de Amstel. Zonder de aanleg van de NZ-lijn zou het grootschalige onderzoek van nu er nooit zijn gekomen, door de monumentenwet moet men archeolgisch onderzoek doen.

Al met al moeten we dus blij zijn met wat er nu gebeurt.

Amsterdam, een maritieme stad?
Oratie UvA/ Archeologie van dinsdag 19 mei 2009
Amsterdam maakte als maritiem centrum vanaf het einde van de zestiende eeuw een explosieve ontwikkeling door binnen een zich voortdurend uitbreidend scheepvaartnetwerk. De stad groeide in de Gouden Eeuw uit tot een knooppunt van een mondiaal handels- en scheepvaartsysteem. Tussen 1580 en 1660 werd de stad in vier geplande stadsuitbreidingen gemoderniseerd. Dit resulteerde in de typische halfcirkelvormige plattegrond met een concentrisch grachtenpatroon en radiale straten.
Het scheppen van ruimte aan het ij voor havenfaciliteiten en bedrijfsgebieden was een belangrijke drijfveer bij de realisatie van dit stedenbouwkundig plan. Jerzy Gawronski gaat tijdens zijn oratie in op de betekenis van het maritieme bedrijf voor de moderniteit en uniciteit van de zeventiende-eeuwse Amsterdamse stedelijke structuur in het historisch planologisch debat. Hij vindt dat de rol van het maritieme bedrijf in dat debat is onderbelicht. Archeologische disciplines zoals maritieme archeologie en stadskernonderzoek bieden vanuit het concept van de maritieme stad nieuwe invalshoeken voor een meer integrale benadering. Uitgaande van de materiële en ruimtelijke relatie tussen schepen en stad behoren mobiliteit, decentralisatie, internationalisering en een dynamische topografie tot de kenmerkende elementen van het stadsplan van Amsterdam.
Dhr. prof. dr. J.H.G. Gawronski, hoogleraar Maritieme en urbane archeologie van de late middeleeuwen en de vroegmoderne periode, in het bijzonder de stad Amsterdam.

DOWNLOAD HIER OP MOKUMSNL ZIJN ORATIE.

BLAADJES OVERZICHT + DISCLAIMER

Leukste bar van Mokum

Op mijn site heb ik, uiteraard, een aantal leuke kroegen vermeld. Papeneiland is totaal anders dan 't Mandje en zo heeft elke tent wel weer wat. Een van de leukste kroegen voor mij is 't Hooischip omdat daar van alles altijd aan komt waaien en je binnen een minuut met iemand zit te kleppen.

Wat is jouw leukste tent en waarom?

>>> Jouw leukste café van Amsterdam

in 't Huisie Bijzonder Wat te zien/ doen? Muziek Geschiedenis Evenementen Crimininaliteit Rondom de stad
JOPIE LOOS 9 straatjes ArenA Accordeon Aardappeloproer Canal Parade Baantjer Amstel
INGEZONDEN 10e straatje Bioscopen André Hazes Aletta Jacobs Grachtenrace Bargoens Bakkum
LINKS Ajax Brouwerijen Artiesten Anne Frank Hartjesdagen Bomaanslag Bloemenveiling
NIEUWSBRIEF Amsterdammertjes Buurten Beste zanger Bredero Jordaanfestival Bram Moszkowicz Fietsen
WEBRING Begijnhof Condomerie Danny de Munk Bijlmermeer Koninginnedag Kees Houtman Kaasmarkt
Bruggen Entertainment Draaiorgels Diamanten Koopzondag Dino Soerel Markermeer
Mokums Carré Gevels Dries Roelvink Domela Nieuwenhuis Marathon Driehoek Muiderslot
AT5 Centraal Station Gevelstenen Drukwerk Henri Polak Sail Gerard Spong Pampus
Bekenden Coffeeshops Gokje wagen Henk Poort Hippies Sinterklaas Haring Arie Stadsstranden
Burgemeester Daklozenkrant Hofjes Henk van Mokum Hongerwinter Trouwlocaties Holleeder Volendam
Dialect De barbier Kerken Hoesjes Jan Schaefer Uitmarkt Jakkie Stroek Zaanse Schans
Het Parool Duivelseiland Kinderboerderijen Johnny Jordaan Jodenjacht Oscar Hammerstein Zandvoort
Humor Etymologie Krul (pisbak) Koos Alberts Kasteel van Aemstel Café's Pistolen Paultje
Nachtburgemeester Gay Amsterdam Markten Leen Jongewaard Koopmansboek 2 Zwaantjes Politie Vervoer
Lommerd Grachten Massages Leo Fuld Lieverdje In 't Aepjen RaRa Auto
NZ-Lijn Heineken Musea Paar apart Michiel de Ruyter Baantjer café Red Light Fiets
Producten Hells Angels Paleis Parels Minirok De 3 Fleschjes Rinus Vet Fietstaxi
Stadsdelen Herman Brood Parken Ramses Shaffy Multatuli De Druif Stanley Hillis Jachthaven
Stopera Jacob Hooy Pleinen René Riva Niod De Dokter Steve Brown Lopend
Straatnamen Johan Cruijff Poorten Robert Long Nostalgie 't Hooischip Willem Endstra OV
Tante Betje Kerkorgels Poptempels Rooie Sien OS 1928 De Jordaan Yab Yum Schiphol
Theo van Gogh Kraken PTA Smartlappen Over Amsterdam 't Mandje Zwarte Joop Taxi
Typisch Mokum Majoor Bosshardt REM eiland Straatmuziek Paleis voor Volksvlijt De Ooievaar Witkar
Mata Hari Rondvaart Tante Leen Palingoproer Papeneiland
Mijn plekkies Max Tailleur Schaatsen Tante Na Rembrandt Rooie Nelis De grote vier (of 5) Eten uit Mokum
Beethovenstraat Oorlam Sluizen Ton van Duinhoven Stadsbranden Wijnand Fockink Mulisch (H.) Broodje bal
Boekenwinkels Plat praten Stadswandeling Truce Speyck Stadswapen De Wildeman Reve (G.) Broodje Boljeri
Bosplan Simon Carmiggelt Straatkunst Willeke Alberti Trams Wolkers (J.) Broodje halfom
DeLaMar Truus Trompert Tatoeages Willy Alberti Video's Diversen Hermans (W.F.) Broodje kroket
Elandsgracht Vondelpark Theaters Wim Sonneveld VOC Auto ellende Hella Haasse Broodje mokum
Gemeente archief Walletjes Trouwlocaties WIC Emigreren Cement
Haarlemmerstraat Werelderfgoed Tulpen Da's apart Joodse spelling Duivekater
Helmersbuurt Westertoren Vissen Carice van Houten Uit eten Jordaan museum Haringkie happen
Jordaan Wonen Wandelen Dubbelspion? Johannes van Dam Magisch-realisme Hete bliksem
Koffiehuizen Zeurkousen Zwemmen Gogomobiel Nieuw Amsterdam Joodse kippensoep
Nieuwmarkt Nieuw liefdesliedje Over hout Leverworst
Plantage Nozems Sterk merk werkt Mokumse luilakbol
Rapenburg Paleis Weemoed Verdwenen straen Ossenworst
Staalbuurt Wapen van A. Voor de lijn Stoofvlees
The Movies Wilhelm Hibbeln Voorkom katers Surinaams eten
Waterlooplein Wentelteefjes
Zuiderkerk Zeebonk
Ook 'n website? Ziekenhuizen Unieke winkeltjes Zoekertjes Canon van Amsterdam Evenementen Begraafplaatsen Draaiboek gemeente

WEBRING

copyright 2024 MokumsNL