Jerzy Gawronski, van alles een beetje
Gawronski is hoogleraar maritieme en urbane archeologie en uit dien hoofde verbonden aan de Universiteit van
Amsterdam. Hij maakt deel uit van het Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC.)
Gawronsky richtte zich aanvankelijk op de periode vanaf 1500 maar dat traject is inmiddels verlaten, hij is tevens
hoofd van de afdeling Archeologie van het gemeentelijk Bureau Monumenten en Archeologie (BMA.) De combinatie van deze twee functies staat garant
voor een optimale samenwerking tussen de gemeente en de universiteit.
Gawronski is vooral liefhebber van vergane schepen omdat die rijk zijn aan informatie over onze
geschiedenis. Aan wat de mensen eeuwen geleden meenamen kom je veel over hen te weten maar ook de
schepen zelf, waarvan ze gemaakt zijn en de staat van onderhoud, vertellen een verhaal. Een verhaal
dat gaat over een samenleving in andere tijden.
De verbanden tussen de zeevaart en een stad worden blootgelegd, met name welke impact de maritieme wereld
had op een stad als Amsterdam. Jerzy zegt: "ieder water, klein of grote, zegt iets over de stad en zijn vroegere bewoners".
Gawronski is bevlogen, de aanleg van de Noord-Zuidlijn is voor hem een geschenk uit de hemel. Jerzy vergelijkt
de ondergrondse wereld met een schoenendoos, dat woord valt ook regelmatig als hij praat. De vertraging die de aanleg van de metro
oplevert is voor hem een tweede gouden ei want ook al wil de directie van de Noord-Zuidlijn opschieten, de voormalige rivier aan
het Rokin uit de vijftiende en zestiende eeuw is ons veel gaan vertellen over onze geschiedenis.
Het uitgraven ging meter voor meter, er werd met gemiddeld 25 man gewerkt, normaal zijn dat hooguit tien
mensen. Dikke bulldozers deden hun werk maar voor de monsters uit liepen de archeologen.
Puntje van kritiek op de keuzes die Gawronski maakt
Vijftien uur per dag, zes dagen per week werd er gezocht naar overblijfselen, na de schamele vondsten onder het Damrak was het Rokin aan de beurt
en zou door de andere manier van werken een grotere schat opleveren. Het heeft ook te maken met Gawronski's voorkeur, hij richtte zich met name
op de periode vanaf 1500. Kritiek die ik daarop had is dat de voorliggende perioden dan minder aan bod komen terwijl die minstens zo
interessant zijn en zeker aanwezig zijn, reken op 10.000 voor Christus. Gelukkig verliet Jerzy het pad en is als een kind zo blij met de oudere
vondsten die aan het Rokin werden gedaan.
Reden voor Gawronski om aanvankelijk aan de periode na 1500 vast te houden en niet aan te dringen op zorgvuldiger boren was dat er over
Nederland als zeevarende natie was al veel geschreven was. Gawronski leek dan ook een geschenk uit de hemel voor de stad want hij zou niet al
te zeer aandringen op dieper en langer graven. Om die reden is het Damrak vrijwel ongemoeid gelaten en hebben de boren daar hun vernietigende
werk gedaan.
Ik ben op zich altijd wel met hem van mening geweest dat de periode vanaf 1500 een zeer interessante is omdat toen de handel enorm opbloeide en
je kunt nu eenmaal ook niet alles onderzoeken. Ook een stadsarcheoloog moet keuzes maken dus als jouw voorkeur past in die plannen dan zijn
de doelen snel gesteld.
Maar het tij keerde, gelukkig.
Vondsten van voor 1500, uiteraard
In de bodem van de rivier is zonder twijfel veel terecht gekomen, met name de periode
1200 - 1350 is van belang want er is nog veel onzeker. Dat Amsterdam altijd gepretendeerd heeft in 1275
stadsrechten te hebben gekregen maar dat dat in werkelijkheid pas dertig jaar later was is een vastsstaand
feit maar er is nog zoveel meer dat de rivier ons kan vertellen.
Omdat de Amstel in kracht afzwakte (immers, die kwam met kracht binnen bij het huidige Centraal Station),
lag het voor de hand dat er veel voorwerpen gevonden zouden worden tussen het Rokin en de Munt, en het werd ook fraaier, met name talrijker
dus, maar ook in een veel betere staat.
De bodem van de rivier bevindt zich op zo'n zes meter van het huidige straatniveau. Ervan uitgaande dat er
door de eeuwen heen zo'n 75 centimeter bovenop bestaande bouw is gekomen kun je beginnen met graven op
zo'n drie meter, de vondsten beginnen daar gelijk. De bodem van de rivier leverde enkele meters aan bruikbaar
resultaat op. Duizenden voorwerpen werden opgegraven en niet alleen messen en borden maar
ook kleding, speelgoed en hout van vergane boten.
Het leek zeer waarschijnlijk dat er in de onderste bruikbare laag restanten uit de elfde tot en met de dertiende
eeuw gevonden zouden worden, zeer interessant. Maar de tijd drong en de interesse lag voornamelijk bij de latere perioden. Als de
metro er eenmaal ligt zal er nooit meer gegraven worden, is ieders overtuiging. Men kwam tot inkeer, Jerzy overtuigde de stad ervan dat er waardevolle
dingen gevondne zoudne worden.
Op mijn site heb ik, uiteraard, een aantal leuke kroegen vermeld. Papeneiland is totaal anders dan 't Mandje
en zo heeft elke tent wel weer wat. Een van de leukste kroegen voor mij is 't Hooischip omdat daar van alles
altijd aan komt waaien en je binnen een minuut met iemand zit te kleppen.
Wat is jouw leukste tent en waarom?
Geen Website?Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website.Wat En Waar?De JordaanMokumsMataglap - knettergekHeuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjesHappy Endingniet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in |