Mokums

Mokumse woordjes

Toen ik aan mijn lijst van Amsterdamse woordjes (link) begon dacht ik met zo'n honderd woorden wel klaar te zijn, even een maandje speuren en mijn oor te luisteren leggen moest voldoende zijn, zo dacht ik. Dat pakte net even anders uit.

De lijst bevat veel woorden die ongetwijfeld zijn 'veramsterdamst', nét even anders geschreven of gewoon gekaapt, met Mokummers kun je alle kanten ui, soms zelfs de goede. In Amsterdam is het Bargoens en Jiddisch natuurlijk ingeburgerd, veel woorden in het dagelijks taalgebruik zijn inmiddels zo gewoon geworden dat we de herkomst al niet eens meer kennen.
Maar soms 'lenen' we ook wel eens een woordje uit een ander dialect of zelfs stad en noemen dat gewoon maar eventjes 'Amsterdams'. "Ja, zo kan ik het ook", zal een Rotterdammer denken, maar ach, bekijk de lijst eens en veel is toch echt authentiek Mokums. Die ene plank die we misslaan nemen ze maar voor lief.

Maar zo af en toe zit er een wel heel bijzonder woord tussn. Niet die familie- straat of wijkwoordjes die tante Mien vaak bezigde en iedereen overnam maar woordjes die velen lijken te kennen maar die we nog maar zelden horen. Onlangs zag ik een woord waarvan ik dacht, ja man, dat verzin je ter plekke, maar niets was minder waar want meerdere mensen kenden het. Jopie niet, dus besteed ik er even aandacht aan.

Mijn goede vriend Klaas uit de Staalbuurt ken ik al decennia, evenlang hebben we geen contact gehad want Jopie is een stadsnomade, ik heb overal gewoond, maar de postcode begon altijd met 10. Amsterdam verlaten kon ik niet en ach, Mokum heeft zoveel mooie uithoeken, elke buurt is weer anders.
De hernieuwde kennismaking met Klaas vond plaats via het web, hij reageerde op een artikel op MokumsNL en al snel volgden de eerste borrels en bitterballen. Inmiddels blijken Klaas en Jopie zoveel met elkaar gemeen te hebben dat we voorzichtig wel van een vriendschap mogen spreken.

Klaas begin juli 2012
"We werden mataglap van de harde wind. Typisch Texel, maar het was ook nog eens koude wind. We hebben eigenlijk maar twee avonden buiten gezeten en ge-BBQ ed op mijn nieuwe kachel. Prachtige, door en door gare, goudbruine kippebouten zonder één zwart plekje. Top!
Met een frisse aardappelsalade en wat stokbrood en een glas wijn. Wat een rijkdom. En alleen wat platvis gevangen want ik 'woei uit m'n verschoning' zoals ze dat op Texel zeggen. Plus gratis gezandstraald. Er was ook bijna niemand anders op het strand te vinden behalve ik, zei de gek."

Tot zover Klaas, de rest was net zo amusant kan ik je melden maar daar gaat het nu even niet om, Klaas werd ergens 'mataglap' van, ik denk nog, hij verschrijft zich, maar Klaas is geen rommelaar met taal dus ik ging op zoek, vind ik deze omschrijvingen:

heel erg gek Synoniemen: stapelgek, knettergek
http://www.woorden.org/woord/mataglap

In het Maleis betaat er al heel lang een woord voor: 'Mataglap', "door moordzuchtige woede verblind"
http://www.misdaadjournalist.nl/2011/04/maandag-11-april-mataglap-het-donker-oog-van-tristan-echte-mannen-eten-geen-haas/

1) Door moordrazernij bevangen 2) Moordrazernij (Indonesisch) 3) Moordrazernij
Gevonden op http://www.mijnwoordenboek.nl/puzzelwoordenboek/MATAGLAP/1

Twitter

Na een Tweet van mij reageert René, een van mijn Mokumse gabbers:
@renevangellekom "Mataglap is in Amsterdam verbasterd tot "Matjeklap"

Mijn trouwe en door mij zeer gewaardeerde volgster Linda weet vervolgens te melden:
@Achterstevoren "bij ons zeiden ze mataklap, in de Jordaan werd 't regelmatig gebruikt, ik hoorde 't toevallig vandaag nog van m'n tante: Eaaahh dies matjeklap."

Denver, Colorado calling
En later op de avond sprak ik Tom uit de Rocky Mountains via Skype, Tom is elf jaar geleden geëimigreerd, maar komt nog ieder jaar terug naar Mokum en rijdt in de States rond met het wapen van Amsterdam groot op de achterkant van zijn Jeep. Hij zei:
"Ik heb het mijn Indische ex-schoonvader vaak horen bezigen als hij vermoedde dat iets of iemand knettergek was. Helaas kan ik op internet alleen een verklaring in het Engels vinden dus moet je het daar maar even mee doen... :)
Mataglap is an Indonesian word meaning 'dark eye' or, probably, 'dilated eye.' It is an indication that someone is about to go berserk and start killing people at random.
Hartelijke groeten,
Tom"

Op verdere zoektocht

Veel meer toevoegen dan mijn lieve vrienden deden is haast overbodig, ik zag wel dat het woord best nog vaak gebruikt wordt, maar zoals zo vaak, Jopie kende het woord niet en ach, ik maak wel ergere dingen mee in Mokum.
Er is geen Nederlandse website gekoppeld aan het NL domein (vrij) maar er blijkt wel een COM domein te zijn, waarom is mij niet helder want volgend mij heeft de content weinig met de betekenis van het woord te maken: www.mataglap.com

En inderdaad blijkt het woord dus afkomstig uit het Indonesisch, het woord staat voor iemand die compleet uit zijn plaat gaat en vervolgens de sterke neiging vertoond van alles om zich heen te vernielen en daar wordt dan soms ook daadwerkelijk invulling aan gegeven. Het aanvallen en vervolgens molesteren van mensen is helaas een van de veelvoorkomende bijwerkingen van mataglap.
'Mataglap' komt veelvuldig voor bij militairen die na een missie in een oorlogsgebied weer thuis zijn en vervolgens de opwinding missen en doorslaan. Maar ook het veelvuldig gebruik van drugs en drank kan als effect hebben dat er maar van ales vernield moet worden. Het kan dus zo maar zijn dat we dit woord de komende tijd veel vaker gaan tegenkomen.

Ex-burgemeestersvrouw blijkt Jodenhelpster

De eerste keer dat Nederland bij slavernij betrokken was geraakt is waarschijnlijk in 1624 toen de WIC een schip met slaven die bestemd waren voor Zuid-Amerika kaapte en naar New York bracht dat toen uiteraard nog niet zo heette maar New Amsterdam. Veel van de slaven werden niet verkocht maar verhuurd aan de landeigenaren.

Toen de slavernij zijn einde vond bleven zij in de buurt van New Amsterdam wonen, zo ontstonden de zwarte wijken die tegenwoordig nog altijd deel uitmaken van New Rork.

>>> ...meer over de afschaffing van de slavernij...

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in