Mokums

Muur? Standpunt?

Amsterdammers nemen graag stelling tegen alles wat los en vast zit, ze laten zich de kaas niet van het brood eten. De ene na de andere stelling wordt met graagte geponeerd maar op deze pagina gaan we het nu eens NIET hebben over de eigenwijsheid van Mokummers.

Als je op de markt loopt en rondvraagt wat de Stelling van Amsterdam is komt er als goede tweede uit 'een eeuwenoude muur rondom de stad'. Laten we dat even snel de wereld uit helpen.
De Stelling van Amsterdam was een zeer ruime kring van meer dan veertig forten in de randstad met Amsterdam als middelpunt.
De kring begon boven Volendam en liep via Purmerend, Beverwijk, Haarlem en Uithoorn richting Weesp.

De kring van forten is uiteraard niet letterlijk een aaneenschakeling van forten, het betreft namelijk een 135 kilometer lang pad waarlangs de 46 (dus niet 47 zoals wel eens beweerd wordt) forten zijn gebouwd. Aan het eind van de negentiende eeuw (1881) begon men met de aanleg, in 1912 was het eindpunt wel zo'n beetje bereikt maar toch duurde het toen nog ruim acht jaar alvorens de gehele stelling klaar en gemoderniseerd was.

De stelling liegt een beetje over zichzelf
Een van de forten die de Stelling van Amsterdam tot de 'hare' rekent is Fort Kijkuit maar dit fort is weliswaar een verdedigingsfort maar behoort tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie en zeer zeker dus niet tot de Stelling van Amsterdam.
Echter, bij de indiening van de aanvraag om de SvA op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO geplaatst te krijgen heeft een overijverige groep betrokkenen Fort Kijkuit meegenomen als zijnde onderdeel van de verdedigingslinie. Toen de UNESCO de aanvraag honoreerde met een vermelding bleek de fout pas anderhand.
De UNESCO draait dat niet meer terug dus de makkelijkste weg was om Fort Kijkuit tot de SvA te rekenen.
Op de website van de SvA wordt hierover gezwegen en staat het fort er ook niet meer bij.

Geschiedenis
Europa heeft talloze oorlogen gekend en Nederland kende veel bedreigingen. De tijd van lichte artillerie was rond 1870 voorbij, getuige de oorlog waarin Frankrijk en Duitsland verzeild waren geraakt. Kanonnen en ander zwaar geschut noodzaakten landen hun grenzen te bewaken maar Nederland was een polderlandschap dat vele bedreigingen kende, met name over water.
In 1874 werd de Vestingwet ingevoerd waarin onder andere de bouw van de Stelling van Amsterdam als verdedigingslinie werd afgekondigd. Haast was geboden want Duitsland werd als agressor gezien die in korte tijd over de defensie van Nederland zou kunnen lopen. Daar kwam bij dat ook andere landen Duitsland als een bedreiging zagen maar Nederland werd niet betrokken bij hun verdedigingsplannen.

Bij wet (Inundatiewet) werd in 1896 onder andere bepaald dat de overheid particuliere eigendommen mocht onteigenen voor de bouw van de stelling. Maar ook het onder water laten lopen van grote gebieden behoorde tot de verdedigingsplannen. Er werd tevens voorzien in een schadeloosstelling. Onder andere Koningin Wilhelmina en minsiter van Oorlog (!) Schneider tekenden op 15 april 1896 de wet waarmee de bouw kon beginnen.
In werkelijkheid werd in 1881 al begonnen met de bouw van het Fort bij IJmuiden ter verdediging van het Noordzeekanaal.

Na de besluitvorming ging het hard. Er ontstond een linie waarin zich steeds meer forten bevonden. Deze forten moesten bewoond worden door militairen die ingezet konden worden in geval van een dreiging. Er was veel verzet tegen de linie omdat de kosten enorm waren. Zo'n tienduizend manschappen zouden nodig zijn om alle forten te bemannen.
Gepleit werd voor een centraal gelegen leger dat immers net zo snel ter plaatse zou kunnen zijn en met minder manschappen toe zou kunnen, één groot fort zou dan voldoende zijn maar toch werd er gekozen voor meerdere kleine forten.

De linie was in feite nog niet voltooid toen de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) uitbrak waarin Nederland zich volledig afzijdig hield door de neutraliteit af te kondigen. Een aantal forten werd niet gebouwd en enkele niet afgebouwden werden pas na de oorlog voltooid.
Zoals altijd met berekeningen die door of voor de overheid worden uitgevoerd overschreden ook de kosten van het bouwen van de Stelling van Amsterdam de ramingen. Veel 'potjes' werden aangesproken en moderniseringen werden niet altijd meegenomen in de uiteindelijke berekeningen. Hierdoor is zelfs niet eens exact aan te geven wat de linie gekost heeft maar een voorzichtige schatting gaat uit van een overschrijding van de geplande kosten met factor twee.

De Stelling van Amsterdam was bedoeld ter afschrikking en voor een snel gebruik tijdens oorlogssituaties maar uiteindelijk is het zover nooit gekomen, geen een van de militairen in de forten heeft ooit daadwerkelijk gevechtshandelingen uitgevoerd.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog had Nederland veel manschappen paraat maar door de neutraliteit hoefden de gemobiliseerde troepen dus niet in actie te komen.

Unesco Werelderfgoed
De gehele linie van de Stelling van Amsterdam werd in 1996 door de UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst vanwege het historische belang van de verdedigingslinie.
Klik op het logo van de Unesco voor de pagina over 'The Defence Line of Amsterdam'.

Regionaal en nationaal Landschap
De Stelling van Amsterdam is door de provincie Noord-Holland en het Rijk aangemerkt als beschermd monument en landschap.

Voor onderdelen en plaatsen KLIK JE HIER.

Rosj Hasjana

Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar) Rosj 'begin van het jaar' en dus vieren de Joden op Rosj Hasjana nieuwjaar op de eerste dag van de Joodse maand tishrei, het duurt twee dagen omdat de joodse kalender gebaseerd is op de maancyclus. Dat is tevens de reden waarom nieuwjaar ieder jaar op een andere datum plaatsvindt.
Wst er gevierd wordt? De schepping van de wereld.

Een Joods kalenderjaar bestaat niet zoals bij ons altijd uit twaalf maanden. Zeven keer in negentien jaar is er een schrikkeljaar dat uit dertien maanden bestaat. We lopen dus steeds meer uit de pas met elkaar, maar ach, who cares.

>>> ...Joods Nieuwjaar...