Mokums

Tuschinski theater

Abraham Icek Tuschinski werd op 14 mei 1886 in Brzeziny (Polen) geboren en vond de dood tijdens de Tweede wereldoorlog in kamp Auschwitz (17 september 1942.)

Op de verjaardag van Koningin Wilhelmina hangt iemand de Nederlandse vlag aan de gevel van het theater waarvoor de jood Abraham Tuschinski verantwoordelijk wordt gehouden door de Duitsers en gedeporteerd. Steun en toeverlaten, zijn twee zwagers, ondervonden hetzelfde lot.

Tuschinski was een bioscoopexploitant die in 1911 zijn eerste bioscoop in Rotterdam begon. Het zou tot 1921 duren alvorens hij zijn meest bekende en fraaiste bioscoop opende: Theater Tuschinski.

Reguliersbreestraat, een parel verrees
Jopie kent de buurt als zijn broekzak. Mijn favoriete patatzaak, de lekkerste banketbakkerij, de beste broodjeszaak, de San Remo van Manke Nelis, de Hema, de rommelwinkel van Loe Lap (link), muziek van Hans Kellerman en Theater Tuschinski, allemaal binnen vijftig vierkante meter. De wereld op een postzegel wat in vervlogen tijden nog gold als 'Den Duvelshoek'.

Toen ik in 1974 als vijftien jarig jochie gebiologeerd stond te staren naar de poster van de maffiafilm De Peetvader zou en moest ik die film zien. De filmkeuring (18 jaar en ouder) stond dit in de weg. Nu was de organist (Jan Mekkes) van het theater toevallig mijn buurman, hij smokkelde mij mee naar binnen zodat ik beide delen in één ruk vanuit een statige loge toch kon zien.

Tuschinski liet het theater voor vier miljoen gulden bouwen, zeker voor die tijd een mega investering want zo rooskleurig waren de tijden niet. De oorlog was net drie jaar afgelopen en de crisis in volle gang.

Op zondag 27 mei 2012 bespeelde organist Len Rawle ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van de bioscoop na jaren het orgel.

Art deco
Art deco was een opkomende stijl van bouwen in de tijd dat Tuschinski zijn theater liet bouwen. Hij was zijn tijd ver vooruit want Theater Tuschinski was het eerste grote bouwwerk dat geheel in deze stijl werd ontworpen.

Deze stijl is geen vinding van iemand en toch een wereldstijl. Het is een evolutie van andere stijlen, mede ingegeven door de oorlog en de crisis die gevolgd werden door de 'roaring twenties'. Pas in 1925 definieerde men de stijl als 'art deco'.
Tijd- en geldgebrek, nieuwe materialen, machinalisering en samensmelting van stijlen (leentje buur) lagen ten grondslag aan deze nieuwe stijl. Dit komt vooral tot uitdrukking in het plaatsje Napier (Nieuw-Zeeland) dat na een alles verwoestende aardbeving voor een groot deel is opgetrokken in art deco stijl.

Terug naar de bioscoop
Tuschinski was een jongen van het volk en wilde dat iedereen van pracht en praal kon genieten. Hij husselde allerlei stijlen door elkaar en dreef de architect en de uitvoerders vaak tot wanhoop. Elk detail droeg zijn vingerafdruk.
Hoogpolig tapijt, versierde asbakken, dikke houten trapleuningen en imposante kroonluchters. Tuschinski liet de fijnste materialen verwerken zoals geslepen glas, marmer, koper en brons.

Zowel de binnen- als de buitenkant zijn art deco maar de stijl wordt ook vaak geassocieerd met de Amsterdamse school maar ik denk dat je eerder kunt spreken van de Tuschinski stijl want de architecten in die tijd vonden het allemaal maar niks.
Ze noemden het theater een pruimentaart.

Restauratie 1998
Er werd bijna vier jaar uitgetrokken om zowel de binnen- als de buitenkant van het theater te restaureren. Veel oude details die tijdens een eerdere opknapbeurt verloren waren gegaan worden in volle glorie herstelt.

Weetje 01
Zaal 1 heeft al tientallen jaren 'Love Seats' waar je met zijn tweetjes een romantisch filmavondje kunt beleven. Uit eigen ervaring kan ik stellen dat je de film dan later nog een keer moet gaan zien.
Bij de Love Seats kunt u wijn of prosecco en diverse hapjes bestellen.

Weetje 02
Na de oorlog was een 'filmpje pakken' het avondje uit. Zeker als je naar het Tuschinski ging. Er was een lange pauze waarin je wat de dranken kon halen maar er kwamen ook jongens en meisjes langs met snoep en chips op een dienblad met zo'n touwtje om hun nek om het gewicht van het blad te verdelen. Tijdens de pauze speelde er ook een organist op het fraaie Tuschinski orgel.
Mijn buurman Jan Mekkes was de huisorganist van het theater totdat hij door rellende jeugd werd weggepest met lege flesjes en snoepjes die hij om zijn oren kreeg.

Weetje 03
Winston Gerschtanowitz, acteur (Goudkust) en televisie-presentator (o.a. RTL Boulevard) is een neef van Abraham Tuschinski.

Pathé
Zonder het groot kapitaal van een wereldwijd concern kunnen bioscopen als Tuschinski en City niet draaien. Het opknappen van deze theaters is gelukkig in goede handen gebleken.

Kijk voor meer informatie op de website van Pathé

Tuschinski
Reguliersbreestraat 26-34
1017 CN  Amsterdam
Telefoon 0900-1458 (0,55 per minuut)

Rozentheater

Het Rozentheater kent een roemrijke geschiedenis. Het Amsterdamse architectenbureau Gulden en Geldmaker ontwierp voor dit in 1912 gebouwde theater eigenlijk een megabioscoop voor maar liefst duizend bezoekers.
Later werd de bioscoop verbouwd tot theater en heeft het verschillende gebruikers gehad, met als voorlopig hoogtepunt het avantgardische en internationaal befaamde Mickery theater in de jaren '70 en '80. In 1987 werd het theater gesloten. In 1993 pakte het theatergezelschap van Frans Strijards, Art&Pro, de draad weer op.

>>> ...Rozentheater...

Geen Website? Voor kleine bedrijven in Amsterdam heb ik een totaalproduct, ik maak persoonlijk met u goede en eerlijke afspraken voor een succesvolle website. >>> KLIK HIER <<< Wat En Waar? De Jordaan Mokums Mataglap - knettergek Heuler - meeprater Mansjen - geld ophalen Jeremiade - oeverloos gezeur Kaskenade - druk maken om niets, ophef  >>> PLAT AMSTERDAMS <<< Wat blaadjes Happy Ending niet en wel wat je denkt Parkeerplaats Amsterdam niet echt eenvoudig Oudste huis van de stad is dat wel zo? Keizerskroon Rood, blauw of toch goud? De Lommerd snel geld lenen Nieuwsbrief schrijf je gratis in